Từ những xóm làng heo hút giữa bạt ngàn rừng lau sậy hoang vu, đêm đêm bên cạnh tiếng côn trùng rả rích là tiếng voi gầm, vượn hú, cọp rống, sấu kêu đến những khu đô thị hiện đại khang trang, ấp làng trù phú, đồng ruộng thẳng cánh cò bay, Sài Gòn - Bến Nghé xưa nói riêng và Nam Bộ nói chung đã trải qua 310 năm hình thành và phát triển.

Trong bề dày lịch sử hình thành và phát triển của mình, Sài Gòn và Nam Bộ đã bao phen dâu bể, bao lần đổi thay. Từ những lưu dân thời mở nước đến những công dân thời dựng nước hôm nay, người Sài Gòn và Nam Bộ đã hun đúc cho mình bao nhiêu hồn thiêng sông núi, để dù sống gởi thác về, họ vẫn đau đáu trong lòng nỗi hoài niệm về một vùng quê xứ, về nơi tổ tiên bao đời đã từ đó ra đi.

Sống trên quê hương, sống giữa lòng thành phố, người Nam Bộ nói chung và công dân Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng, từ em bé mới bắt đầu cắp sách đến trường đến người đã hoàn thành nghĩa vụ, đang an hưởng tuổi già thảy đều cần biết, cần nhớ, cần hiểu về nơi chốn mình đang dừng chân, định cư.