Nguyễn Huy Thiệp một cây bút tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam cuối thế kỷ XX. Ông thành công trong nhiều thể loại như truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch...với những góc nhìn mới, đầy sáng tạo nhưng cũng không kém phần sâu sắc, táo bạo. Với bộ ba tác phầm dả sử Vàng lửa, Kiếm sắc, Phẩm tiết, tác giả đã xây dựng thành công nhân vật lưỡng diện, qua đó đã chạm đến chỗ chân thật nhất trong tính cách của con người.

Vàng lửa - một trong những truyện ngắn về đề tài lịch sử được trích trong tập truyện Hạt vừa bay vừa kêu thảng thốt của Nguyễn Huy Thiệp, truyện kể về hai nhân vật có tiếng trong lịch sử là vua Gia Long và đại thi hào Nguyễn Du, dưới góc nhìn giả định đầy mới mẻ của nhân vật ngoại quốc tên Phrăng-xoa Pơ-ri-ê, khiến độc giả không khỏi những tò mò.

Với Gia Long - "Nhà vua là một khối cô đơn khổng lồ. Ông đóng trò rất giỏi trong triều đình. Ông đi, đứng, ra, vào, ra các mệnh lệnh, chấp nhận sự tung hô của bọn quần thần. Ông là người cha nghiêm khắc của lũ con ích kỷ, đần độn. Là người chồng đáng kính của các bà vợ tầm thường..."

Với Nguyễn Du - "Nguyễn Du sống dân dã, ông hồn nhiên chịu đựng sự nghèo tùng cùng nhân dân. Ông không đứng cao hơn họ, không hưởng thụ cao hơn họ, và như thế, ông hoàn toàn không biết làm chính trị. Tất cả đời sống vật chất của ông do những hoạt động cù lần mang lại, năng suất thấp, chỉ thỏa mãn những nhu cầu tối thiểu. Lòng tốt của ông là thứ lòng tốt nhỏ, không cứu được ai."

Một điểm thành công cho tác phẩm này là truyện được kết lại sau cuộc đào vàng vào năm 1814 gồm 3 đoạn kết độc đáo như tạo ra cho tác phẩm dã sử này một sức hấp dẫn, lôi cuốn đến kỳ lạ.