Tập I của công trình Lịch sử Việt Nam đề cập đến tự nhiên và nhân văn của Việt Nam. Đây là cuốn sách có mục đích trình bày những đặc trưng về địa lý thiên nhiên của Việt Nam trong mối quan hệ với tài nguyên và tiềm năng phát triển của đất nước trong quá khứ cũng như trong hiện tại. Người học sử và đọc sử cần nhận biết được giá trị thiên nhiên và tài nguyên của Tổ quốc, phải biết quí rừng, quí biển, quí cánh đồng êm ả, quí cả bầu trời xanh hung vĩ, phải có ý thức mạnh mẽ về biên giới quốc gia, về vùng lãnh hải và các hải đảo, đặc biệt là các đảo lớn của Tổ quốc như Cát Bà, Bạch Long Vĩ, Hoàng Sa, Trường Sa, Côn Lôn, Phú Quốc, Thổ Chu...

Cùng với những đặc trưng của địa lý tự nhiên, cương vực và quốc hiệu của đất nước cũng không ngừng thay đổi và phát triển trong nhiều nghìn năm của lịch sử dân tộc. Sự thây đổi cương vực, bờ cõi, sự ra đời những tên gọi hành chính của các địa phương, sự xuất hiện các quốc hiệu trong các thời kỳ... đều là những kiến thức sử học mà mỗi người cần phải biết một cách đầy đủ.

Để kết thúc tập I, các tác giả đã cố gắng phác họa cuộc sống của Tổ tiên chúng ta trên đất nước Việt Nam ngày nay. Đó là thời kỳ của con người chưa thành người thông minh, còn sống trong tình trạng săn bắt và hái lượm với những công cụ lao động còn rất thô sơ, nền văn minh nông nghiệp chưa ra đời.

MỤC LỤC

• Trích dẫn quan điểm sử
• Giới thiệu
• Lời nói đầu
• Chương I: Thiên nhiên Việt Nam
• Chương II: Những đặc trưng nhân chủng tộc người ở Việt Nam
• Chương III: Các dân tộc thiểu số ở Việt Nam
• Chương IV: Sự hình thành một nền văn hóa mang bản sách dân tộc
• Chương V: Ngôn ngữ và chữ viết các dân tộc ở Việt Nam
• Chương VI: Quốc hiệu và cương vực qua các thời đại
• Chương VII: Những lớp cư dân đầu tiên
• Tổng luận
• Tài liệu tham khảo
• Index